KASIM PAŞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ

Mahiyeti: Bozüyük’teki en eski yapıdır. İlk devir Osmanlı camilerine benzemektedir. Cami ve İmaret külliyenin günümüze kadar ayakta kalan kısımlarıdır.

Cami: Küçük ölçekli ve kare planlıdır. Dıştan dışa 17,15x 17,15 m. ebadındadır. Duvar kalınlıkları 1,65 metredir. Düzgün kesilmiş kırmızı ve beyaz taşlar kullanılmıştır. İç mekân tek kubbeli, son cemaat yeri üç kubbelidir. Kubbeler kurşunla kaplıdır. Kıbleye göre sağda bulunan tek minaresi tek şerefelidir. Sanat değeri her yönü ile çok yüksektir. Mermer ve taş işçiliği ve süslemeleri ile mimari durumu, çini süslemeleri, kalem işçiliği, tahta ve sedef işlemeleri ve vitray süslemeler bir birlerini tamamlayan uyumlu renk cümbüşü oluşturmaktadır.

İmaret: Caminin 20 metre batı tarafında bulunmaktadır.42,15x8,90 m. ebadındadır. Dört kapı ve üç penceresi vardır. Birde mazgal türü aydınlatma yeri vardır. Yapının tam orta yerinde sekizgen biçimli aydınlatma feneri bulunmaktadır. Tuğlalar yapıyı çepe çevre sarmaktadır. Saçak altında beş sıra halinde süsleme elemanı olarak kullanılmıştır.
Gerek cami ve gerek imaret zaman zaman onarım görmüştür.

Medresesi, hamamı, sıbyan mektebi, Kervan sarayı, Meşruta binaları, orijinal şadırvan ve helâları yok olmuş kısımlarıdır

Yaptıran Kişi: Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos seferi esnasında Caminin şimdi bulunduğu yer de mola verdiği. Kasım Paşanın: Savaştan muzaffer dönersek buraya bir cami yaptıracağım dediği ve adağını yerine getirdiği hep anlatılır. Aynı zamanda yaşamış. Vezir olan camiler yaptırmış iki seçkin Kasım Paşa vardır. Biri Cezeri Kasım Paşa, diğeri Güzelce Kasım Paşadır. Camiyi yaptıran paşanın hangisi olduğu net olarak belli değildir.

Caminin Mimarı: Cami kapısının üzerindeki kitabeden anladığımıza göre 1525’te başlayıp 1528 de bitmiştir. Ancak mimarının adı geçmiyor. Babadan oğla halk söylemi Mimar Sinan yaptırmıştır denilmekte ise de yapılış tarihi Mimar Sinan’dan önce Mimarbaşı konumunda olan Mimar Acem Ali olması ihtimali daha yüksektir.

Cami Bozüyük’ün kurulmasına vesile olmuştur.
Cami ilk inşa edildiği 1528 yılında Bozüyük henüz yerleşim yeri değildi. Osmanlı yeni yerleşim yerleri kurmak istedikleri yerlere Külliyeler yaptırmaktaydılar. Kasımpaşa külliyesi içinde Kırklar medresesi de vardı. Bugünkü mana ile Üniversite kurulmuştu. Etrafına çok sayıda kanun kaçakları, haydutlar yerleştirilmişti. Etrafta bulunan Arıklar, Manişar, Aktaydı, İçköy gibi yerleşim yerleri de zamanla buraya taşınarak Bozüyük kurulmuş oldu.
Estetiğinden, güzelliğinden hiçbir şey kaybetmemiş olan cami Bozüyük’ün incisi ve gururudur. Halen hizmet vermektedir. Zaman zaman bazı onarımlar da görmüştür.

alıntıdır